Maandelijks archief: februari 2018

Het over hebt paard getilde individu

1 reactie

We zijn allemaal verschillend. Da’s overigens hartstikke makkelijk want we herkennen elkaar dus direct. We zijn allemaal een individu, ook omdat we beseffen dat we dat zijn. We weten dat er een ” ik” is dat pijn voelt, verdriet heeft, lol heeft, trots is. En omdat we dat allemaal beseffen, is “individualiteit” iets natuurlijks iets dat aangeboren is, genetisch aangelegd. Waar. Maar de vraag is hoe belangrijk dat is. En waarom, en waar en hoe?

Waar het spannend wordt is waar die besefte individualiteit omslaat in, overgaat naar, individualisme. Waar “ik” en een beperkt “wij” in onze dagelijkse beleving dominant worden, onze keuzen en humeuren bepalen. En dat is niet aangeboren of natuurlijk, dat is niet “nature”: maar “nurture”, opvoeding, cultuur. En hier gaat iets mis.

Voor mij is mijn besef van mijn individualiteit altijd iets geweest waar verwondering omheen hing. Ik ben een sociaal dier dat graag alleen is. Toen ik een jochie was ging ik vaak in mijn eentje vissen. Ik heb me nooit alleen gevoeld maar ik heb heel vaak een soort natuurlijke eenheid ervaren met alles wat er om me heen was, water, wind, zon, regen, kou, vogels, ruisende bomen en riet… En dat is nog steeds zo als ik (alleen) in de natuur ben. Ik beleef als ik alleen ben niet mijn individualiteit, maar mijn verbondenheid met alles wat er is.

Toen ik erover ging nadenken kwamen er andere beelden. Ik zie in de ontwikkeling van kinderen/mensen in de periode van ruwweg het negende jaar tot de vroege adolescentie dat besef van individualiteit opkomen. De tijd waarin je kiest waar je bij hoort. wie je vrienden zijn, in die tijd beginnen kinderen elkaar niet alleen op te zoeken maar plotseling ook te minachten, soms te pesten, en te mijden. Men kiest kleding, haardracht, muzieksmaak, sport, kortom je kristalliseert als individu uit. We doen dat “allemaal” in die tijd, dus dat mechanisme zal in de natuurlijke ontwikkeling zitten. Hoe we dat doen, wat we kiezen. de hoeveelheid keuze die we hebben, dat is cultuur. De heftigheid en de impact ervan op ons geestelijk welbevinden ook. Een boerenzoon werd vroeger boer of iets van die aard. Nu heeft een kind zoveel te kiezen dat hij er stress van krijgt, nee niet alleen van de hoeveelheid keuzeruimte, ook door de druk om in zijn/haar keuzes iets van het leven te maken dat geslaagd mag worden genoemd. We worden geacht succes te hebben, liefst op zoveel mogelijk gebieden, voortdurend te genieten en ons geluk te delen. Geslaagde baan, perfecte kinderen, voorbeeldige vakanties, de juiste inrichting van het huis….

Ook in de geschiedenis (of moet je dat menselijke evolutie noemen?) zit er rond het beleven van individualiteit iets bijzonders. Ik heb me wel eens afgevraagd of door het feit dat de kindersterfte zo hoog was vroeger iets is ontstaan waardoor het specifieke individu vroeger veel minder spannend was. Telde een individueel leven minder? Is onze westerse gevoeligheid voor oorlogsbeelden met dode of lijdende kinderen iets dat van betrekkelijk recente datum is? We hebben er geen tien meer maar 2,4 en ze tellen meer als individu. Ik vraag me af hoeveel middeleeuwse soldaten, die met zwaard of lans hun tegenstanders in de ogen konden kijken als ze deze doodden, naderhand post traumatische stress hadden… Nu begrijpen we hoe zwaar het is om iemand te doden, nu kunnen we ons een leven lang verscheurd voelen. Toen ook? Ik denk het niet. Ons soort individualisme is recent, van na de industriële revolutie en na de medische revolutie. Maar de vraag is ook hoeveel we ervan begrijpen. Ik hoor Trump “een lans breken” voor het bewapenen van leerkrachten… Hij begrijpt, in de meeste individualistische cultuur van de wereld zelfs, niet dat een leerkracht niet op aarde is en gebouwd is om te doden. Hij/zij zou er een leven lang kapot van zijn. Er spreekt in ieder geval iets uit van het “waardeloos” verklaren van een leven dat zich niet heeft ontwikkeld volgens de huidige norm en de norm van de groep. In die zin refereert Trumps onzin aan een heel oud mensbeeld, een mensbeeld van voor de verlichting en uit de tijd dat Indianen en Mexicanen en outlaws onder applaus en gejuich en zonder trauma mochten worden gedood en verhangen. …

Ook culturen verschillen sterk. In Japan en China is de individualiteit veel minder spannend en belangrijk. Daar gaat het om de verankering van de mens in de samenleving en de vraag wat de mens “goed” kan doen in die samenleving voor anderen. Er zijn momenten dat ik me tussen mijn vrienden een halve chinees voel. Als ik laat merken hoezeer het afbreken van de sociale cohesie en voorzieningen in de samenleving me raakt, wordt me soms voorgehouden dat dit wel eens slecht zou kunnen zijn voor mijn geestelijke gezondheid. Daar word ik niet gelukkig van, van dat met passie sleuren aan wat ik maatschappelijk belangrijk vind, zeggen ze dan. En zeker als daarbij boosheid in het geding komt. Ja, dat is een mal verschil, waar ons soort individualisme is ingebed in psychologie en imago is daar in het oosten het meer dienende individualisme ingebed in spiritualiteit. Ons soort individualisme is om met de Maslow-pramide te spreken verbonden met “zelfrealisatie” als diepe individuele beleving, maar omdat die realisatie niet zoveel voorstelt als dat de anderen niet opvalt…. wat een geluk hebben we toch dat we twitter, Facebook instagram en dergelijke hebben. Maar ook wat een armoedigheid eigenlijk.

Ons individualisme is gevoed door wetenschap en kapitalisme. Onze consumptie is een van de belangrijkste vehikels geworden om onze individualiteit te ontwikkelen. Men zegt wel dat het protestantisme dat soms als ten grondslag liggend aan dat kapitalisme wordt gezien ook het individualisme in de spiritualiteit heeft bevorderd. Niet meer wat de kerk zei, maar wat de gelovigen, zelf lezend in de schrift als hun eigen richting en goddelijke opdracht konden ervaren. Het zal zo zijn. Wat ik de laatste tijd rond New Age en nieuwe spiritualiteit heb zien ontstaan heeft ook veel sterk individualistische trekken. Met gelooft weer in reïncarnatie van een persoonlijke ziel met een leeropdracht. Ook daar gaat het vaak om een persoonlijke spirituele “reis”, een voettocht naar Santiago desnoods, om te ontdekken wie je bent. Daar neem je middelen om de remmingen weg te halen die in je brein zitten om die ontdekkingsreis succesvol te maken. Waar ik het “jezus-beeld” in eerdere blogs al een vaak sterk narcistisch ingestoken beeld heb genoemd, (Gods meesterwerk dat God persoonlijk kent, al zijn haren heeft geteld en al zijn zonden vergeeft, jezelf als toppunt van de schepping zien, je bewust zijn van je stupiditeit maar geadoreerd en vergeven worden, als dat geen narcisme is weet ik het niet meer) zie ik narcisme en een wat zieke mengeling van zelfhaat (leren door vasten en afzien ook) en eigenliefde in veel moderne spiritualiteit terug.

Als ik aan het begin de vraag stel of dat ook evolutie mag worden genoemd, dan is het de vraag of dat individualisme ook ergens toe dient, ons brengt wat we willen en nodig hebben om te overleven. Ik vermoed dat het ons als individu brengt dat we het materieel beter hebben dan onze voorouders. In de laatste serie van Ruben Terlau over China zie je ook voortdurend blije Chinezen de materiele vooruitgang loven. Ik vermoed ook dat het ons helpt om via de wetenschap steeds meer te begrijpen. Let wel. Individualisme is niet alleen slecht.

Maar datzelfde individualisme, af en toe heftig ontaard in narcisme, leidt er ook toe dat we doorconsumeren, ook als dat de aarde schaadt en de toekomst van onze kinderen in het geding brengt. Het bezorgt stress. Het maakt overgevoelig voor reclame en beïnvloeding. Het leidt tot America first en Brexit. Het leidt tot vreemdelingenhaat. Het leidt, als ik Bas Heijne mag geloven, ook tot de democratisering van de twijfel aan de waarheid, die in de wetenschap wel ergens op slaat, maar in de handen van populisten levensgevaarlijk is. Het leidt tot een kaping van het politiek debat door narcisten. Het leidt tot een dominant liberaal kapitalisme, dat de overheid wil terugdringen, overheidstaken wil kapen, idiote “frames” als de zelfredzame mens schept en leiders op de overheid zet die een hekel hebben aan de overheid. Alsof je een autofabriek laat leiden door een baas die iedereen de auto uit wil hebben of een snoepfabriek door iemand die eigenlijk suiker wil verbieden. Ik zie dat het met de liberale ideologie samenhangende individualisme is doorgeschoten. We hebben correctie nodig maar hoe? Waar kunnen we terugvinden waarvan we onderweg kennelijk zoveel verloren hebben dat we onszelf en onze kinderen zijn gaan schaden? Waar kunnen we weer leren dat een mens goed doet als hij zich bekommert om zijn niet zelfredzame naaste, of de niet zelfredzame natuur en als hij dat niet zelf kan, op zijn eigen schaal, dat hij dan collectieve voorzieningen schept om dat te regelen. Je bent niet alleen niets zonder wifi, ook niet zonder besef van de waarde van de collectiviteit, en dat liefst weer ook met wat spirituele onderbouwing…..

VVD, bewindslieden en ambtenaren: zit er iets los in de tijdgeest?

Geef een reactie

Rutte moet sowieso een slechte hand hebben in het kiezen van de mensen om hem heen. Hij zoekt mensen die hij tot op het bot vertrouwt, maar die blijken later in bredere zin niet altijd even betrouwbaar. In Rutte 1,2 en 3 zijn het telkens VVD-bewindslieden die sneuvelen. Nu Halbe weer.

Halbe, kennelijk een bijna ambtelijk slimme vent die over de volle breedte dossiers zo beheerst dat hij een architect van de coalitie is. Veel kennis, veel vermogen tot overtuigen, moet redelijk kunnen onderhandelen en dat ook lang kunnen volhouden. Hij verdient je vertrouwen, kennelijk, Mark, maar is ie dan ook goed op buitenlandse zaken?
Halbe, ik was bij Rutte 1 al klaar met hem voor hij was begonnen. Het regeerakkoord Rutte 1, met Wilders als gedoger, bevatte onder druk van Wilders strofen die zouden moeten leiden tot een grootse afbouw van linkse hobby nummer 1 in de ogen van de PVV: namelijk de subsidie aan cultuur en ontwikkelingssamenwerking. Halbe als uitvoerder van dat akkoord, als staatssecretaris Kultuur sloopte vakkundig een flink deel van onze kulturele infrastruktuur. Kennelijk verwart de VVD-top chronisch de Toppers met Kultuur, Toppers die zonder subsidie kunnen. Later kwamen er strofen uit Halbe’s mond als “Syrische asielzoekers, die hier naartoe komen voor borstvergrotingen en ooglidcorrecties”. Nog weer wat later sprak hij namens zijn zoon (al moet je je nu afvragen of hij daar wel echt bij is geweest) dat de zwarte-piet-discussie kon leiden tot “moord op het sinterklaasfeest”. Halbe was altijd wel te vinden voor het zeggen en doen van dingen waar Wilders blij mee was. Hoe slim en handig achter de schermen hij ook was, zijn hele externe prestatielijstje stonk naar ongenuanceerd rechts gezwam en gedoe. En zoiets zet je niet op “buitenland”, Mark, hoe loyaal die jongen ook is. Het is niet alleen een “persoonlijk drama” voor Halbe, voor mij persoonlijk was hij op zich al “een drama”.

Ik weet niet eens of ik het “schraplijstje van Rutte” nog wel volledig in mijn hoofd heb. In ieder geval zaten daarop Weekers, Teeven, Opstelten, van der Steur, Hennis en nu dus Halbe. En dan was er ook nog een Kamervoorzitter en een partijvoorzitter. Hennis is gevallen over de gevolgen van overmatig bezuinigen op defensie. Dat deden we al langer. Aan de rest zat een luchtje. Gunsten aannemen (Weekers), bonnetjes kwijtmaken, liegen (Opstelten en Teeven) functieverwarring en liegen (vd Steur), unfaire transacties (Keizer), lastige stukken versnipperen (de Kamervoorzitter). En nu dus Halbe, overmand door zijn eigen sterke verhalen die niet klopten en het daardoor ernstig in gevaar brengen van de toch al broze relaties met Rusland en het daarnaast potentieel beschadigen van de belangen van Shell in het buitenland.
Tja Halbe’s openlijk beleden Russofobie. Ook daar zit al een luchtje aan vermoed ik, dat hem ongeschikt maakt als minister voor Buitenlandse Zaken. Na de koude oorlog is er op Europees niveau hard gedacht en getrokken aan de normalisering van de relatie met Rusland, zeker na het uiteenvallen van de Sovjetunie. Rusland zou voor de geopolitieke machtsverhoudingen veel meer “bij Europa betrokken moeten worden”.. Uiteindelijk is met volle steun van Nederland begonnen met het betrekken van de oude Sovjet-satellieten bij de NAVO en de Europese Unie. Nou ja, er was regelmatig wel discussie of een land wel ver genoeg was, maar over het principe leek men het eens. Het waren ook de liberalen van Baalen en Verhofstad die in de Oekraine op de barricaden van de anti-russische rebellen klommen. Rusland raakte daardoor geïsoleerd en dreef verder van Europa af. De laatste tijd, en zeker na de Krim, wordt er opnieuw gepoogd de relaties meer te normaliseren om verdere escalatie te voorkomen. Nederland schittert daarbij door afwezigheid en niet alleen vanwege MH17. Nou wil ik hierover geen oordeel hebben. Het gaat me boven de pet, of er genormaliseerd moet worden en zo ja hoe en hoe betrouwbaar Putin is. Maar dat Nederland vooral mede dankzij MH17 en een positie in de Veiligheidsraad (en daar wilden we immers bruggen slaan tussen de kemphanen Trump en Putin?), daarin een fragiele positie heeft is duidelijk. Halbe treedt dan ook terecht af.

Maar er is nog iets. Het heeft er jaren lang sterk op geleken dat Teeven en Opstelten, meer dan fatsoenlijk en verstandig lijkt, werden geholpen door de ambtelijke top van Veiligheid en Justitie. Er werd van alles kwijt gemaakt, zoekacties werden gestopt of gesaboteerd. Ja het is usance dat ambtelijke toppen proberen hun politieke bazen uit de wind te houden, maar daarin behoort men een eigen afweging te maken. Wat doe je wanneer over de mate waarin het staatsbelang en het maatschappelijk belang daardoor geschaad wordt geen twijfel meer bestaat? In het geval Halbe heeft de top van BuZa de Volkskrant getraineerd en tegengewerkt en heeft men zelfs berichten naar buiten gebracht die de uitglijder van Zijlstra bagatelliseerden. En dat terwijl, nou ja, als ze ergens weten hoe schadelijk het uit de hand gelopen verhaal voor de Nederlandse buitenlandse positie was, gegeven de spanningen rond MH17, de Krim en Oost Oekraïne, de spanning rond de mogelijke beïnvloeding van verkiezingen is het daar bij de top van Buza. En toch, ook hier, ging de ambtelijke top zover dat het landsbelang in het geding kwam.
Ik zou dan ook toekomstige historici eens willen uitdagen om na te gaan wat er mis is aan de serie kabinetten Rutte, als er zoveel te licht of niet voldoende integer volk van uitglijdt en er zoveel druk op ministeries wordt gezet dat ze een grens overgaan die in de ambtelijke ethiek in mijn ogen heilig hoort te zijn. Ik raak niet alleen door mijn vertrouwen in de kwaliteit van politici heen zo langzamerhand maar ook in de rechte rug van de dienaren van de overheid. Er gebeurt hier iets dat spannender is dan Rutte zelf. Zijn geknoei met mensen en de zwakte van ambtelijke toppen is eerder een symptoom van iets denk ik, dan de bron. Wat is er aan de hand met de overheid? Hebben we een tijdgeest waarin denken vanuit wantrouwen en damage-control, overmatig management en geloof in de grotere kracht van het bedrijfsleven tot een soort uitholling leiden? Ik vermoed het….

porno-schoonheid(-s-ideaal?)

Geef een reactie

Ik mag dan wel niet eens weten hoe hij heet, ik weet wel dat we lotgenoten zijn, krijg je als oude mannetjes tussen de spierbundels. Hij is wat ouder dan ik, wat zwaarder, heeft gevaren en heeft geen loopbenen. Hij sjokt. Altijd. Ik noem m soms voor mezelf Engelbert, vanwege zijn altijd flegmatiek vrolijke karakter. Hij is met iedereen daar goede maatjes.
Lotgenoten zijn we. Allebei geholpen aan prostaatkanker. Hij tien jaar geleden, ik zes jaar. Alleen, hij heeft de bijkomende nadelen niet die ik heb: incontinentie en impotentie. Wel in het begin, vlak na de operatie, maar na een paar maanden was het bij hem weer normaal. Het zijn altijd flarden, onze gesprekjes, zo tussen oefeningen door. Hij ontdekte wat toen ik sluitspieroefeningen deed en hij aan me vroeg wat ik zat uit te voeren.
“Ze hadden het van tevoren gezegd, dat die kans er was. En toen het nog gebeurde ook schrok ik me kapot”, zei Engelbert. “Ik ben niet gauw neerslachtig, maar in die eerste maand, Jezus man, of mijn leven voorbij was”. Ik knikte herkennend.
“En hoe merkte je dat eh… en eh wat heb je gedaan? Viagra? Oefeningen?”.
“Ja van alles” zei hij, “maar ik denk dat achteraf, na een tijdje, die Viagra deed de eerste tijd helemaal niks, porno kijken, zorgen dat je vaak opgewonden raakt, nog het beste…”.
“Ik heb nooit veel met porno gehad” zei ik. “Ja vroeger wel als de nood hoog was en er geen redding nabij. Maar ik heb het altijd wat onnatuurlijk gevonden. Vrouwen die al spastisch gaan hijgen als de pizzabezorger bij het overhandigen van de doos per ongeluk hun arm aanraakt. Ik hou van vrouwelijk schoon, maar niet als het zich zo maf gedraagt. Ik heb al jaren niet meer gekeken”.

Zo kwam het. In het KPN-plus-pakket zitten vier “erotische zenders”, hoog in de zendernummering dus je zapt er niet zomaar per ongeluk langs. Opa wist niet wat hij zag. The times have changed. Ik was olijk kijkende dames gewend, die hun borstjes mooi lieten uitkomen en hun heupen draaiden, betekenisvol overhemdknoopjes losmaakten bij de man. Ik herinner me nog uit de goeie ouwe tijd een reclame tussendoor met de schone tekst “Und jetzt Bundesbreit die Beine weit”. Bundesbreit, Japke D. Bouma zou smullen van dit jeukwoord. Ik was in die tijd net gewend aan managementuitspraken als “Doen jullie dit alleen bij de grond-divisie of çoncernbreed'” en had toen al last van jeuk. Er viel nu geen jeukwoord meer voor zover ik weet. Alles wat ik zag jeukte.
Laat ik als liefhebber van vrouwelijk schoon eens bij de mannen beginnen. Die hebben geen haar meer op hun lijf. Sommigen nog wel op hun hoofd, maar voor de rest: ‘spiegeltjeglad’. Geen schaamhaar, niets op hun kont of bovenbenen, geen borsthaar, ‘geen haar op de ballen’ om het met een spreekwoord aan te duiden dat lafheid suggereert. Om dat te compenseren zijn er veel overmatig gespierd, zijn liefhebber van de carnavalshit ‘bloemetjesgordijn’ als ik dat mag afleiden uit de vaak overdadige aanwezigheid van tattoos. En ze worden altijd verleid. ‘De veroveraar’ is met het schaamhaar afgeschoren. En dan heb ik het nog niet over de categorie ‘Kinky”. Zeker, ontdekt, ook.’Knikky’ noem ik het, vanwege de belachelijkheid.

De vrouwen, ocharme. De meesten lijken na een overvloedige behandeling met Botox meer op Katrien Duck dan op een mens. De verhaaltjes zijn nog stukken dommer dan vroeger. Bij de minste geringste aanleiding sperren ze hun opgevulde muil open alsof ze dagelijks drie uur met drie dildo’s tegelijk oefenen. Ze gedragen zich nog sneller opgewonden dan ooit. Als ze een dildo strelen zitten ze al smachtend “Achouffe” te hijgen (wat ik maar heel af en toe doe als ik trek heb in een trappist) en op hun onderlip te bijten. Als ze op hun rug liggen blijven hun siliconenborsten keurig rechtop staan. Ook zij hebben nergens haar meer en vaak wanstaltig grote tattoos.

Engelbert en ik kregen vervolgens om de beurt griep. Gisteren zag ik hem na een maand weer. “Nou jongen, ik heb porno gekeken. Maar eh, tsjonge, wat een afknapper….” Ik vertelde hem in grote lijnen mijn diagnose.
Hij grinnikte wat. “Maar het zijn mooie meiden en ze hebben altijd zin, toch?” meldde hij.
“Weet je” zei ik “ik maak me wat zorgen om de jeugd. Gaan die nou denken dat zulke tieten en lippen, kale lijven, dat dat normaal is, dat dat zo hoort? Dat ze niet meetellen als ze niet hun halve lijf onder de tattoos hebben zitten en zich regelmatig chirurgisch laten make-overen?”
Hij keek me wat verbaasd aan. “het is erger als ze gaan geloven dat een vrouw die niet altijd of zo snel opgewonden is ziek is. Dat is pas ziek”
“Ja, dat is waar” zei ik, “Maar voorlopig zie ik als enige positieve ontwikkeling dat er al een bordeel is geopend waar alleen sekspoppen zijn en geen vrouwen. Met zulke schoonheidsidealen heeft een man geen vrouw meer nodig en raakt misbruik overbodig”.
Engelbert grinnikte. “En zeker geen vrouwen met een half pakje halfzware shag onder de armen en op hun schaamstreek. Daar ben ik toch bij mijn eerste vrouw langzaam op afgeknapt”.

Het werd hoofdschuddend tijd voor de crosstrainer. Het is al te laat, dacht ik. zelfs een oude man als Engelbert zoekt een verknipt schoonheidsideaal.