De PvdA en Trump zijn aan het worstelen. Nee, niet met elkaar, maar met keuzen. Laat ik eens groots en nationaal beginnen. Bij Rutte2 en de gevolgen ervan. Want dat is het drama Moorlag.

Rutte2 zette stevig het mes in de Sociale Werkvoorziening. De SW is een verzameling bedrijven waar arbeidsgehandicapten met een eigen bescherming werk verrichten tegen een loon dat kan oplopen tot 130% van het minimumloon. Het kabinet vond dat het tewerkstellen van deze mensen eigenlijk grotendeels door het reguliere bedrijfsleven diende te gebeuren. Da’s op zichzelf een aardige gedachte, zij het dat mensen die maar een deel van de normale arbeidsproductiviteit halen (soms 50% of minder) en begeleiding vragen, dan wel tegen een stevig salaris te werk gesteld moeten worden. Door deze aanpak dreigde een stevig deel van de klanten niet aan het werk te kunnen komen.
Dan ontstaat dilemma 1: Laat je dat als bevlogen directie van een SW-bedrijf gebeuren of ga je iets verzinnen? Ook als die oplossing niet helemaal koosjer is?
Meneer Moorlag koos voor het verzinnen van een niet helemaal koosjere constructie via een (eigen) uitzendbureau met minder salaris en rechten, om zijn “doelgroep” wat goedkoper te maken voor dat bedrijfsleven.

Maar daarmee zijn de dilemma’s hier niet op. Meneer Moorlag is lid van dezelfde partij als de staatssecretaris die de wetgeving voor de SW in haar portefeuille had, Jetta Kleinsma. Hij wou zelfs voor die partij de kamer in. Ze kenden elkaar ongetwijfeld, als actief kader. Dan ontstaat voor de partij een keuze.
Dilemma 2: Maken we hier een nummer van, dat het voortbestaan van Rutte2 op het spel zet? Jetta had in het kabinet kunnen melden dat haar wet tot onwettige constructies leidde om de doelgroep te redden en Moorlag had voor zijn onwettige spookuitgang ook breed publiciteit kunnen zoeken.
Deden ze niet. Hun politieke hachje stond ook op het spel. Evenals dat van Asscher. Rutte2 moest de rit uitzitten en wie weet…

En nog steeds zijn de dilemma’s niet op, want de PvdA moet er nu wat mee.
Dilemma 3: Moeten ze niet Moorlag uit de nieuwe kamerfractie zetten vanwege de rechterlijke uitspraak dat zijn constructie niet mocht of moeten ze nu eerlijk en breed afstand nemen van wat ze in het kabinet ZELF, Asscher en Kleinsma, hebben veroorzaakt?
Het zal mij benieuwen. Ik verwacht Eurlings-hoogstandjes van spindoctors, maar ik vermoed dat een eerlijk boetekleed van de partijtop het enige is dat deze zaak nog kan redden. Asscher moet zelf beginnen met een bekentenis van een inschattingsfout rond de sociale wetgeving en daardoor proberen geschonden vertrouwen terug te winnen, vermoed ik.

Wat is een dilemma eigenlijk? Meestal kun je het definiëren als een keuze tussen twee kwaden. Kwaden die in de beleving van degene die moet kiezen elkaar ook nog eens uitsluiten. Alsof je of links of rechtsaf moet. Gaan of blijven. En meestal is het zo dat als je wat afstand neemt, dat de twee keuzen elkaar helemaal niet uitsluiten, maar dat degene die de keuze maken moet gevangen zit in een definitie van de werkelijkheid die hem geen uitweg biedt. Mensen willen soms en/en, maar denken dat of/of moet. In het bedrijfsleven is men inmiddels gewend aan de “terugroep-actie”. Als er wat fout gaat in een auto roept de fabrikant de auto terug. Dat deden ze eerst niet omdat ze dachten dat het bekennen van een fout tot dalend vertrouwen van consumenten zou leiden. Het tegendeel bleek het geval. Als je weet dat Toyota je probleem gratis verhelpt als ze het ontdekken versterkt dat juist het vertrouwen. O hoe dom waren de Duitse dieselsjoemelaars, het leken wel politici…. Als je in een dilemma zit, probeer dan de definitie van de situatie te herzien. Je verliest geen kiezers als je fouten toegeeft, ok misschien een paar, maar veel zullen een zucht van verlichting slaken. Door openheid win je vertrouwen en kwaliteit want die openheid stimuleert ook medewerkers om fouten te melden en op te lossen, die anders zouden doorzieken als je niets durft toe te geven.

De Republikeinen in de States hebben dat nog niet door. Ze zitten daar echt muurvast in wederzijdse percepties van goed en kwaad. Ik heb overigens de indruk dat men ook daar smult van iets wat langzamerhand Shakepeare-iaanse trekken begint te krijgen. Het wemelt daar van dit soort dilemma’s. Niemand in the Grand Old Party wou Trump, ook Trump zelf niet als ik het nu goed begrijp. Zeker niemand wou Bannon op de achtergrond hebben, trekkend aan machtstouwtjes. Zelfs Trump moet geweten hebben dat Bannon alleen uit was op chaos onder de elites en dat hij daarvoor zelf ook werd gebruikt. Neem je Bannnon dan mee? En wat moet er gebeuren om hem te laten vallen? En wat gaat er gebeuren als je hem laat vallen? En wat gebeurt er dan in de context van onderzoeken door een speciale aanklager? Kan die aanklager worden ontslagen als ie mede door de hulp van Bannon te dichtbij komt? En wat moet je als Republikein die ziet aankomen dat dit gehannes tot een debacle bij de komende verkiezingen gaat leiden? Dit wordt een echt koningsdrama, kan bijna niet anders. Iemand die zo groot is qua domheid en ijdelheid dat het de hele wereld opvalt (en ook veel van de eigen kiezers trouwens) is niet te handhaven. Maar het dilemma is, wanneer en wat is voldoende aanleiding om in te grijpen en wie moet zichzelf dan opofferen? Want wie uit eigen kring de Brutus wordt zal mee-vallen vermoed ik. Voorlopig blijft het nog even smullen van berichten en ontkenningen over de interne oorlogjes en ons hart vasthouden voor de wereldvrede en geopolitieke verhoudingen door een zich isolerend Amerika.

Wat wordt het: lachen of huilen?