Naar aanleiding van vrouwendag herdenk ik soms een paar vrouwen die in mijn leven bepalend zijn geweest voor hoe ik vrouwen (en ook een beetje het leven daarmee) ben gaan zien. Mijn oma bijvoorbeeld, een vrouw met slechts een paar klassen lagere-school-onderwijs, die later veel kinderen ter wereld heeft helpen brengen in haar omgeving, een winkel heeft gerund en overeind kon blijven in een agressieve wereld met twee wereldoorlogen en een crisis. Onderschat uiteraard mijn moeder niet, maar ook, bijvoorbeeld, twee hospita’s van in de tachtig die ik in mijn studententijd heb gekend. Twee vrouwen dus die tussen 1880 en 1890 zijn geboren. Over een ervan heb ik jaren geleden het volgende verhaaltje geschreven….

Haar stoel was minstens veertig jaar oud en vaal. Vaag kon je nog een bloemenmotief herkennen. Ze zat daar altijd, voor het raam, starend naar de overkant van de Scheldestraat. Hij had voor haar het vuilnis aan de straat gezet. “Je werkt toch wel hard genoeg jongen ?” Ze keek hem niet aan. “Ik wou dat ik de kans had gehad. Meisjes gingen toen niet studeren. Ook niet als er wél geld was.” De oude gevlekte handen in haar schoot frommelden aan een zakdoekje. “Uitgehuwelijkt is het woord niet. Zeg maar gearrangeerd. Peter was de zoon van een goeie kennis van mijn vader. Hij had werk.” Er kwam een glimlach. Ze wendde haar ogen af van het kruispunt met de Churchilllaan waar de tram weer zojuist snerpend en tingelend de bocht had genomen, en keek hem aan. “Zo ging dat vroeger jongen. Een meisje was blij met een man die voor ze kon zorgen, fatsoenlijk was en verantwoordelijk. Peter was een goeie man. Was lief voor me. Volgens mij hield hij wél van míj. Was ik zijn alles. Hij dronk niet. Sloeg niet, ook de kinderen niet, later. Hij was vertegenwoordiger. Veel weg. Maar verdiende goed.”

Hij had al eens geprobeerd zich voor te stellen hoe ze er vroeger had uitgezien. Haar dochter Trudy, zijn eigenlijke hospita, was achter in de vijftig, hoogblond en nog een goed figuur. Grijsblauwe ogen die hard stonden. De oude vrouw had rimpels bij de mondhoeken die op een glimlach duidden, intelligente ogen die vaak ondeugend twinkelden, ondanks de staar. Trudy was gescheiden en gehard. Ze werkte en had haar moeder bij zich in huis genomen. En studenten op zolder, om het inkomen wat aan te vullen. Trudy was zakelijk, haar moeder zacht en humorvol. Hij keek naar wat waarschijnlijk eens een kleine blonde vrouw was, intelligent en gevoelig. Sprekend zonder accent. Ze deed wat het leven van haar verwachtte, maar bleef dromen. Ze kreeg twee kinderen van Peter. Een meisje dat Trudy heette en twee jaar later kwam Wim. Ook Wim was blond. Een lachend gezicht onder betrekkelijk lange lokken keek hem van drie kanten van foto’s aan als hij rondkeek.

“Heeft U dan nooit de echte liefde gekend ?” vroeg hij. De vrouw keek weer naar buiten. “Dat hoor je niet te vragen en ik hoor geen antwoord te geven…” De flauwe glimlach veranderde op een onbestemde manier. Hij werd tegelijkertijd dieper en vager, gekweld. “Twee en dertig was ik. Trudy en Wim zaten op school. Peter was soms bijna de hele week weg. Het was een lang mooi voorjaar. Op het terras van het theehuis in het park zat hij één tafeltje van me vandaan. Hij deed zijn administratie. Ook vertegenwoordiger. Groot en slank. Jouw kleur haar ongeveer. Hij bood me thee aan en kwam bij me zitten. We zagen elkaar daarna soms meer dan twee keer per week daar.” Haar stem was zachter geworden. Ze was niet meer hier en nu. Er waren blossen gekomen en hij kon een beetje zien nu hoe ze vroeger was. Hij snapte de vertegenwoordiger…

Hij keek op van zijn werk en verdronk in haar glimlach. Snakkend naar adem.
Met een vreemde stem bestelde hij twee thee. Eén voor haar.
Hoorde niet wat ze zei. De muziek van haar stem betoverde.

“Later gingen we wel eens wandelen in het park. Ik was altijd bang dat iemand…”
De lijntjes om haar ogen leken te lachen.

Something in your eyes makes me want to loose myself..
Makes me want to loose myself in your arms…

Als er niemand te zien was mocht hij op zo’n wandeling even haar hand vasthouden. Ze spraken dan niet.
Een beklemmend geluk dat niet mocht worden gezegd.
“We gingen dan zitten op een bankje bij de achterste vijver. Waar het stil was. Een enkele visser soms…”
Haar rechterknie tegen zijn linker.
Haar rechterhand soms op zijn linkerdij.
Warmte, tinteling.
Geen woorden, nee alsjeblieft geen woorden.
Zijn linkerhand op haar rechter.
Pijn ook. Recht vooruit kijken.
“Het is moeilijk genieten van iets dat niet mag, maar ook onvermijdelijk. Ik moest terug, telkens weer …”

Eigenlijk een afspraak met een klant. Hij keek haar aan. Zei het. Toch.
Zei dat hij van haar hield. Meer dan van wie of wat ook.
Zij zei het ook.

Something in your voice makes my heart beat fast
Hope this feeling lasts
The rest of my life.

Hun handen knepen
Recht vooruit kijken.
“We hebben elkaar één keer gekust. Bij die vijver. Het ging niet. Peter hield van me. En Trudy en Wim. Zij waren het belangrijkste in mijn leven.. “
Hij stond op en trok haar omhoog. Weer verdronk hij in haar ogen.
Hij kuste haar.
Zijn hart bonkte in zijn keel.
..kus beantwoord …
Haar warme zachte lijf tegen zijn magere buik en borst..
Haar zachte dij tussen zijn benen
De wereld verdween
Handen op zijn borst die hem langzaam terugduwden
Een traan…
Ze wilde niets, niets wat ze niet kon uitleggen, aan Peter, aan de kinderen later.
Die ogen, die stem, lost himself
Ze pakte zijn hand en trok hem mee terug..
Naar elkaar daarna nooit meer zien.

“Ik ben hem nooit meer tegengekomen, maar ook nooit meer vergeten. Peter heeft het nooit geweten. Trudy ook niet”. Aan haar rechterhand droeg ze twee trouwringen. Ze speelde ermee.
“Je kunt het meeste spijt hebben van wat je niet hebt gedaan. Er kan nu zoveel meer. Ik wil zeggen, werk ervoor jongen en pak de kansen die wij vroeger niet …” Haar handen met het zakdoekje. “Jij hebt niet mijn excuses om niet te doen wat je wilt en kan..” Traan uit haar ooghoek. Zakdoekje bij haar ooghoek. “Staar, weet je”
Hij bleef lang bij die bank aan het water waar hij nooit was …

(met dank aan Randy Newman, Faust, Feels like home)