of de juffrouw kwaad wordt lijkt niemand meer te interesseren. Het onderscheid is weg, bijna weg. Wilders met een ultrarechts nationalisme- en racisme-programma is sociaal-economisch links. Onze “kleine” christelijke broeders zijn ethisch conservatief en sociaal links. De liberaal Pechtold die met D66 alle rechtse hervormingen van Rutte uit het vuur heeft helpen slepen is nu plotseling voor eerlijk delen van kansen en werk. Ziet hij als ideologisch leeg opportunist het verval van de PvdA (die jaren heeft geprivatiseerd en marktwerking heeft bevorderd waar dat onzin was) als kans en de immense concurrentie op rechts als belemmering voor macht? Ja, op rechts is het te doen. DENK, Jan Roos, Wilders,…. Baudet en Rutte’s beste vriend Jort Kelder spelen met nationalisme en anti-Europa-sentimenten Poetin in de kaart en lijken dat nog prettig te vinden ook. Van Amerikanen heb ik nooit wat begrepen. Daar zijn progressief liberalen van de GOP tegen alle vormen van discriminatie terwijl ze in de zelfde adem 19e-eeuws-christelijke homohaat koesteren en vrouwen klein houden, voor de doodstraf zijn en elkaar liever doodschieten dan naar elkaar luisteren. En zijn de relatief linkse democraten meer bevriend met de werkgevers dan met de werknemers. Maar kijken we wat breder, Wat is er aan de hand in de westerse democratieën? Is er overal de vervaging van rechts en links? Is er overal populisme? Het heeft er alle schijn van.

Factfree-politics is nu overal. Het wantrouwen tegen deskundigen en het handig verdraaien van feiten, het ronduit liegen over bedragen en bestemmingen ervan kleurde de Brexit-campagne op een vreselijke manier. Over Trump moeten we het maar niet hebben. Ook de VVD bij ons is er verre van vies van. En dan praat ik niet over gebroken verkiezingsbeloftes. Voorbeeld: De EU maakt een studie over automobiliteit en milieu en doet wat aanbevelingen over de koers die landen zouden kunnen varen bij de belasting van autorijden en de milieudoelstellingen….. De VVD direct in de hoogste boom. Beschuldigt de EU van een poging tot uitbreiding van zeggenschap (niet aan de orde) van het scheppen van een supra-nationaal budget dat over de landen moet worden verdeeld (niet aan de orde, wij gaan geen belasting heffen om de gaten in de weg in Roemenië of België te dichten) en trommelt met de verkiezingen binnen een jaar in aantocht op het anti-EU-trommeltje. Verachtelijk, dom en opportunistisch. We betalen parlementsleden om stukken te lezen, hun werk te doen en niet om leugens en onzin te kwaken als ze dat uitkomt. Engelse en Amerikaanse campagne-strategie: Politiek is vuil en oorlog en kiezers gaan voor de winnaars, dus alles is geoorloofd. Is dat zo? Zien veel kiezers de politici niet als zakkenvullers? Niet eens zozeer omdat ze zo vreselijk veel verdienen, maar voornamelijk omdat ze er vooral voor zichzelf, voor de continuïteit van hun baantje zouden zitten? En is dat soort liegen en verdraaien daar niet het sterkste voorbeeld van?

Democratie en fascisme zijn aan elkaar gekoppeld. Democratie is een spel van elites voor het volk. Wat gebeurt er als het volk zich niet meer herkent in zijn/haar politici/elite? Als wat zij snappen van politiek (links en rechts bijvoorbeeld) niet meer bestaat? Als wat zij zien als integriteit (niet liegen over feiten en eerlijk spel spelen) niet meer wordt herkend en ondersneeuwt onder het leugenachtige mediaspel en het baantjesbehoud? Als ze denken dat hun belangen worden verkwanseld in internationale handelsverdragen? Als ze zien dat Apple en Starbucks geen belasting betalen zo ongeveer en de loodgieter op de hoek wel? Dan ontstaat er zo’n soort heimwee-kleurig sentiment rond vroeger, toen we nog voor elkaar zorgden, nog een gulden, kroon, mark of een frank hadden, grenzen nog werden bewaakt, zelf uitmaakten hoe groot ons begrotingstekort was. Als we in de “staande” politiek ons bang maken voor “the rise of populism” en gaan meehuilen in en het anti-Europa-bos, en het anti-moslim-bos… als we geen tegenwicht bieden aan de feiten-verdraaiers en de angst-bespelers, als we niet terugvechten vanuit een duidelijke liberale, of christelijke of sociaal-democratische visie, dan spelen we de groei van het populisme, van nationalisme en proto-fascisme van de Wilders-en en de Roos-en in de kaart. Fascisme ontstaat niet uit slechtheid van populisten of domheid van het volk, het ontstaat uit democraten die de weg kwijt zijn en de moed verliezen te staan voor wat ze vinden…. Toch? Allee Samsom, waar zijn je ideologische veren? Allee Asscher, wat vinden we ook weer van genocide? Allee Ploumen, wat vinden we ook weer van internationale solidariteit ipv van de macht van Monsanto en Nestlé? Allee Rutte, wat vinden we ook weer van systematische vrijheidsberoving van pers en politieke tegenstanders?

Maar ik ben maar een bekommerde socialist
die wou dat ie er wat meer van wist
ik wou dat ik er meer kijk op had
op de regering en weet ik wat…
op de regering en weet ik wat… (bijna naar Cornelis Vreeswijk)