Blatter en Platini hebben nu 3 maanden betaalde vakantie. De ethische commissie is bezig met een schoon schip en is nu toegekomen aan de top en de gedoodverfde opvolger. Het oogt indrukwekkend en het lijkt op zelfreinigend vermogen. Maar kan het nog?
Het voetbal is totaal verziekt door het door het geld. Blatter verkoopt voor een paar ton tv-rechten aan zijn protégé’s die dat dan voor miljoenen weer doorverkopen aan commerciële partijen. En die beschermelingen en handlangers zorgen dan weer voor draagvlak voor Blatters herverkiezingen. Dat is omkopen en fraude. Punt. Platini krijgt twee miljoen om voor de herverkiezing van Blatter te lobbyen en ze noemen dat loon voor werk van tien jaar oud. De FIFA is ziek en Blatter een narcist die zelfs de minuut stilte voor de dood van Mandela slechts 11 seconden volhoudt. Langer mag dat niet ten koste gaan van zijn feestje.
Maar laten we eens wat scherper naar het Engelse voetbal kijken bijvoorbeeld. Neem Manchester. Twee grote clubs. United en City. United had altijd het geld. Rijke Ieren en Amerikanen erachter en op dit moment grotendeels eigendom van Amerikanen. City, de andere was armer en sportief gezien ook meer marginaal. De fans waren er trots op dat Manchester City de echte club uit Manchester was, de vereniging van de gewone man, geen kapsones, geen door groot geld gekochte successen. Tot ergens rond 2008 een stel jongelui uit Abu Dhabi kwam en de club overnam. Oliegeld. Miljoenen, of zelfs waarschijnlijk rond een miljard zit er in nu. Alles komt zo ongeveer uit het buitenland. Men koopt succes. Neem Chelsea. Een club met een nogal wisselende historie. Wat dat betreft waren de andere twee grote Londense clubs Arsenal en Tottenham Hotspur constanter. Chelsea zat rond 1980, na kampioen van de Premier League te zijn geweest in de zestiger jaren in de second league, niet één, maar twee divisies lager. In het begin van de negentiger jaren ging ene Bates er in investeren en promoveerden ze terug naar de Premier League. Bates trok in 1996 Gullit aan als trainer en kocht wat duurder spul op het veld. In 2003 kocht de -excusez le bon mot- Olie-en-gas-garch Abramovitsj Chelsea van Bates en stak er inmiddels al zo’n 1,5 miljard privé-vermogen in. Chelsea en City zijn de laatste jaren telkens of kampioen of er dichtbij geweest. Arsenal kreeg rond 2005 Fly Emirates als shirtsponsor en sponsor van het nieuwe stadion. Wat de Emiraten erin gestoken hebben weet ik niet. The Gunners hebben een wat bescheidener aankoopbeleid en hebben nu al een kleine eeuw Arsène Wenger als coach en Fransen en Franse Afrikanen in het team. Het zal daar om minder geld gaan. Intussen zie je clubs die niet van dit soort olie- en gasdeals hebben, zoals Liverpool, uit de top wegzakken. Grote spelers worden weggekocht en nieuwe kunnen ze zich niet op dat niveau veroorloven, dankzij het prijsopdrijvend effect van de kapitaalkrachtige clubs die meer dan 100 miljoen neerleggen voor een spits. Dat de Engelse competitie is gemold door buitenlandse miljardairs zal duidelijk zijn. Maar ook dat het succes van de Engelse competitie in Europa samenhangt met dit geld en de idiote hoeveelheden geld die commerciële tv-stations neerleggen voor de uitzendrechten zal duidelijk zijn. De Engelsen kopen hele competities leeg qua trainers en spelers.
In het kader van de FIFA-soap is het aardig om even naar Frankrijk te kijken. De Uefa, onder leiding van Platini, zou gaan stemmen voor de VS als kandidaat voor het WK in 2022. In 2010 of 2011 bezoekt een delegatie uit Qatar de Franse regering. In die delegatie zitten de zaakwaarnemers van een sportfonds, die wel belangstelling hebben voor Paris St Germain. PSG, zeg maar het Ajax van Frankrijk, de branieclub uit de hoofdstad, alleen veel minder succesvol. Lyon, Monaco en Marseille doen het al jaren beter in die tijd. PSG is een club die in de zeventiger jaren ontstaan is uit een fusie van kwakkelende Parijse profclubs, die toen af en toe successen had ook in Europacup-verband en later Champions League maar meestal op het tweede plan, ook in Europa. In 2011 komt de deal rond. Bij de deal was Platini steeds betrokken en zijn zoon kreeg bij dat fonds een mooie baan. Eerst traag, maar na een paar jaar komen de Brazilianen uit Spanje en Portugal naar PSG en Zlatan Ibrahimovitsj en komt ook het succes. PSG begint een vaste waarde in de Champions League te worden. Ook PSG begint andere competities leeg te kopen met oliegeld. Het pikante is, dat een half jaar na de overname door het fonds uit Qatar Platini de Uefa voor Qatar laat stemmen in plaats van voor de VS. Een land waar niet te voetballen is van de hitte. Toeval? En waar was de ‘etiese kmissie’ toen? En laten we het over de strijkstokken rond Putin maar niet hebben.
Het spannende is, dat meneer Platini tegelijkertijd de kampioen speelt van het financial FairPlay: een soort uitgangspunt dat rijke clubs en clubs uit rijke competities, of clubs die net doen alsof ze rijk zijn, maar tot over hun nek in de schulden zitten als Barca en Real, van dat geld teveel voordeel zouden hebben. Er komen regels over vreemd vermogen en schuldposities, waaraan kennelijk clubs van rijke eigenaren niet hoeven te voldoen dan wel er zijn bewust mazen in dat net gemaakt. En zoals gezegd, Platini hoorde tot de architecten van de Qatardeal rond PSG. En daaraan zal hij ook wel weer wat hebben overgehouden. White man speaks with forked tongue
Het is voor mij de vraag of die ethische commissie met een verloren achterhoedegevecht bezig is. Ik vermoed van wel. Alleen dat dacht ik met fietsen en doping ook, maar lijkt het tij daar nu toch te keren. Het kan ook in het voetbal anders. Die rijke jongens verdienen niet zoveel met dat voetbal, het is vermaak, hobby, een podium voor puissant rijke families en een leuk reclamevehikel. Het belang dat ze erin hebben is financieel gezien wel groot, maar niet zo erg belangrijk voor ze. Het zou kunnen… Ze zouden het gedoe vervelend kunnen gaan vinden en zich terugtrekken. Het is alleen de vraag of er in de ervaren top van de FIFA en de Uefa mensen te vinden zijn met een schoon blazoen. Mensen die zowel de kennis, de netwerken en het organiserend vermogen hebben om dit schip echt schoon te krijgen en toch schone handen hebben kunnen houden. Je vraagt het je af….