Chaos is. Het is overal, waarschijnlijk altijd geweest, maar nu soms zo manifest. De kunst is ver van de zo gewenste gemakkelijke en harmonieuze werkelijkheid weggedreven. Wie moderne klassieke muziek hoort, met onwennige oren, zal chaos horen. Abstracte beeldende kunst biedt weinig houvast. Dans gaat soms terug naar oerangsten en de expressie ervan. Er zijn moderne dominees en pastores die geloven dat God dood is en Jezus een verhaal. Onze overzichtelijke samenleving van vroeger, dorpjes achter dijken, de wekelijkse bekende boodschap van dominee en pastoor, is vervangen door iets wat ze multiculti noemen. Tientallen nationaliteiten, religies en culturen in één wijk. Niet alleen komt al het nieuws uit de wereld dagelijks onze huiskamer in en op onze telefoon, door de aanwezigheid van al die soorten moslims, Joden, ontwortelde Afrikaanse stammen, ex slaven en ex kolonisatoren komen alle wereldconflicten door de diversiteit in onze loyaliteiten en wantrouwigheden direct onze leefomgeving in, vragen om kiezen voor hulp of protest, de chaos komt eisend je leven binnen.
Een paar jaar geleden was er een slogan die luidde: “de multiculturele samenleving is mislukt”, alsof er iemand was die hem ontworpen had. Wilders geeft er graag de PvdA de schuld van, maar het om personeel hongerende bedrijfsleven heeft alle ex-mediterranen naar Nederland gehaald. Maar afgezien van de schuldvraag, de slogan is onzin. De samenleving is multicultureel. Daar is geen weg omheen. De chaos die daarbij hoort is er. Je kunt chaos niet verwijderen door hem weg te denken. We komen alleen tot de conclusie dat het niet allemaal vanzelf tot het genoegen van meer soorten eten en muziek leidt, maar ook tot problemen. We kunnen wel verlangen naar een wereld volgens de bijbel en de Koran, maar die wereld ligt meer dan 1500 jaar achter ons. We kunnen wel verlangen naar een kleinschalige blanke samenleving, maar ons geld wordt mondiaal verdiend en er zijn honderden miljoenen mensen uit arme landen op drift naar plekken zonder oorlog, honger en met perspectief voor de kinderen en dus naar rijke welvarende landen. We kunnen wel verlangen naar een wereld waarin volken en geloven zonder geweld leven en niet elkaars kinderen doden (daar zijn er in arme landen zoveel van dat je niets kunt doen zonder kinderen in gevaar te brengen, vergelijk het Midden-Oosten en Afrika nooit met onze vergrijsde dorpen en wijken) maar de mens is de andere mens altijd al een wolf geweest.
Het zou me niet verbazen als de opbouw van onze hersenen evolutionair gezien natuurlijk leidt tot de behoefte om tot een overzichtelijke homogene groep te behoren en alles wat daarbuiten ligt te wantrouwen en te weren. We weten dat we buiten die groep moeten trouwen tegen inteelt, maar dan roof je iemand en sla je haar broers de hersens in, doen ze bij onze meiden en broers ook. Zouden we al veel verder zijn geëvolueerd? We kunnen het internet cerebraal wel aan, maar als het gaat om “the longing to belong” and “the fear for the different”? Wat dan? Ja natuurlijk zijn we ook nieuwsgierig, maar veel nieuwsgierigheid (zoals met de in de mode zijnde verre reizen) naar dat verre vreemde is een soort consumentisme dat moet leiden tot de bevestiging van de eigen identiteit. In de vreemde spiegel zie je jezelf en waar je hoort scherper.
Als dat waar is, zit het bange verzet tegen de chaos en de culturele diversiteit in ons allemaal. We hebben meestal wel een vluchthaven van vermaak of plicht waarin we er langs heen kunnen leven, maar de onrust van het moeilijk weten where you belong en het vinden van een weg erin moet af en toe naar buiten. Al was het maar in het stemhokje. Toch kan de opgave geen andere zijn dan die overweldigende hoeveelheid tegenstrijdigheden maar binnen te laten komen. Naar de mens in de ander te zoeken en er mee samen te werken en te leven, Hem te accepteren als klant of als arts of kapper. Als buurman die je huis in komt als je ziek bent of op vakantie. Om er voor die ander te zijn als hij pech heeft of stervende is. Kleine haakjes houvast… because it is chaos where we belong. En de weg vinden in de chaos is nog nooit simpel geweest